آب خالص جز اساسی در صنایع داروسازی و کشت سلول و سایر قسمت های صنایع زیستی است.

روش‌ های مختلفی برای خالص ‌سازی آب دارویی وجود دارد. در این مقاله به چند نمونه مهم اشاره خواهیم کرد.

• تصفیه با غشا

روش‌های تصفیه با غشا از غشایی نازک برای جداسازی آب از مواد محلول در آن استفاده می‌کنند. این غشاها می‌توانند مواد جامد، باکتری‌ها، ویروس‌ها، شیمیایی‌ها و سایر آلودگی‌ها را جدا کنند. نوع غشا و فرایند تصفیه به میزان خالصی که می‌توان از آب حاصل کرد، بستگی دارد.

• تقطیر

تقطیر یک روش پایه‌ای برای خالص ‌سازی آب است. در این روش، آب دارویی با اعمال حرارت به جوش درآورده می‌شود. بخار تشکیل شده به عنوان آب خالص جمع می‌شود و مواد جامد و دیگر آلودگی‌ها در قسمت پسماند جمع می‌شوند. سپس بخار تبخیر شده به حالت مایع تبدیل می‌شود و به عنوان آب خالص جدا می‌شود.

• استفاده از ضدعفونی‌کننده‌ها

برخی ضدعفونی‌کننده‌ها و مواد ضد میکروبی می‌توانند در خالص‌ سازی آب دارویی مؤثر باشند. این مواد می‌توانند باکتری‌ها، ویروس‌ها و سایر میکروارگانیسم‌ها را از آب جدا کنند و به عنوان روشی ساده و قابل استفاده در مواقعی که دسترسی به سایر روش‌ها محدود است، به کار گرفته شوند.

مهم است به همراه هر روش خالص ‌سازی آب، دستورالعمل‌های مناسب را رعایت کنید و از منابع قابل اعتماد و مطمئن برای تهیه آب دارویی خالص استفاده کنید.
ضدعفونی‌کننده‌های مختلف می‌توانند برای خالص‌ سازی آب دارویی استفاده شوند. برخی از انواع معمول ضدعفونی‌کننده‌ها عبارتند از:

• کلر

استفاده از کلر به عنوان ضدعفونی‌کننده از جمله روش‌های رایج در خالص ‌سازی آب است. کلر می‌تواند باکتری‌ها، ویروس‌ها و سایر میکروارگانیسم‌ها را از آب جدا کند. معمولاً از محلول‌های حاوی کلر، مانند هیپوکلریت سدیم یا کلرامین، استفاده می‌شود.

• ازن

ازن یک گاز قوی ضدعفونی‌کننده است که می‌تواند میکروارگانیسم‌ها را از آب جدا کند. در فرآیند ازوناسیون، گاز ازون به آب تزریق می‌شود و با اکسیده کردن و از بین بردن باکتری‌ها و ویروس‌ها، آب را خالص می‌کند.

• اشعه ماوراء بنفش (UV-C)

استفاده از اشعه ماوراء بنفش به عنوان روشی غیرشیمیایی برای ضدعفونی کردن آب مورد استفاده قرار می‌گیرد. این اشعه ماوراء بنفش با استفاده از لامپ‌های خاص UV-C، باکتری‌ها، ویروس‌ها و سایر میکروارگانیسم‌ها را از آب جدا می‌کند.

• هیدروژن پراکسید

هیدروژن پراکسید نیز می‌تواند به عنوان ضدعفونی‌کننده‌ای مؤثر برای آب دارویی استفاده شود. با اعمال هیدروژن پراکسید به آب، میکروارگانیسم‌ها از بین می‌روند و آب خالص می‌شود.

مهم است که برای استفاده از هر نوع ضدعفونی‌کننده، دستورالعمل‌ها و غلظت‌های مورد نیاز را رعایت کنید و از منابع اعتماد‌پذیر برای تهیه ضدعفونی‌کننده استفاده کنید.
کلر (Cl2) یک عنصر شیمیایی است که به صورت گاز در دمای معمولی و فشار جو وجود دارد. در آب، کلر به فرم هیدروکلریک اسید (HClO) و هیدروکلریت (ClO-) وجود دارد، که به عنوان ضدعفونی‌کننده در آب مورد استفاده قرار می‌گیرد.

استفاده از کلر به عنوان ضدعفونی‌کننده آب در فرآیند خالص ‌سازی آب به دلایل زیر می‌تواند کمک کند:

• اکسید کننده

کلر توان اکسید کنندگی قوی دارد و با عمل اکسیده کردن مواد آلی، باکتری‌ها، ویروس‌ها و سایر میکروارگانیسم‌ها را از بین می‌برد. این ویژگی به آب کلره و کلرامین کمک می‌کند تا به آب دارویی خالص شود.

• ضدعفونی‌کننده قوی

کلر، علی‌رغم غلظت پایین، میکروارگانیسم‌های مختلف را مبتلا به خارج شدن از سیستم زنده‌شان می‌کند و از رشد و تکثیر آنها جلوگیری می‌کند.

• پایداری طولانی مدت

کلر به صورت کلرهای آزاد (HOCl) و کلرامین (NH2Cl) در آب باقی می‌ماند و در طول زمان به صورت مداوم ضدعفونی‌کننده فعالیت می‌کند. این ویژگی به آب کلره و کلرامین این امکان را می‌دهد که به مدت طولانی بتوانند آب را خالص نگه دارند.

• انتشار و استفاده آسان

کلر به راحتی در دسترس است و می‌توان آن را به آب اضافه کرده و مورد استفاده قرار داد.

به طور کلی، استفاده از کلر در فرآیند خالص ‌سازی آب، باعث از بین بردن میکروارگانیسم‌ها و بهبود کیفیت آب می‌شود. با این حال، مصرف طولانی مدت کلر در آب ممکن است عوارض آنتی‌میکروبی داشته باشد و ممکن است باعث تولید مواد جانبی ناخواسته مانند ترکیبات هالوژنه آلی (مانند تری‌هالومتان‌ها) شود. در نتیجه، لازم است که مقادیر کلر به طور مداوم کنترل شود و طبق دستورالعمل‌های بهداشتی استفاده شود.

ازن (O3) یکی از ایزومرهای اکسیژن است که شکل مؤقتی اکسیژن است. در فرآیند خالص ‌سازی آب، استفاده از ازن به عنوان ضدعفونی‌کننده مورد استفاده قرار می‌گیرد. برخلاف اکسیژن دو اتمی که بی‌رنگ است، ازن به صورت یک گاز آبی-آبی نیمه شفاف ظاهر می‌شود.

نقش ازن در خالص سازی آب

ازن به دلایل زیر می‌تواند در خالص ‌سازی آب کمک کند:

• ضدعفونی‌کننده قوی

ازن توان اکسیده کردن و از بین بردن باکتری‌ها، ویروس‌ها، قارچ‌ها و سایر میکروارگانیسم‌ها را دارد. این ویژگی آن را به یک ضدعفونی‌کننده قوی در خالص ‌سازی آب تبدیل می‌کند.

• بی‌عارضه و بدون ماندگاری

ازن پس از اعمال خود به آب به سرعت به اکسیژن تبدیل می‌شود و ماندگاری طولانی ندارد. این بدان معناست که پس از ضدعفونی کردن آب با ازن، هیچ نشانه از مواد شیمیایی مضر یا ماندگاری در آب باقی نمی‌ماند.

• ایمنی برای مصرف کننده

در مقایسه با برخی مواد ضدعفونی‌کننده شیمیایی مانند کلر، استفاده از ازن برای خالص‌ سازی آب به طور کلی معتبر و ایمن تر است. زیرا ازن به صورت طبیعی و با دستکاری نسبتاً کمتر در مقایسه با محصولات شیمیایی تولید می‌شود.

• انتشار و استفاده آسان

ازن به راحتی در دسترس است و می‌توان آن را به آب اضافه کرده و مورد استفاده قرار داد. ازن در واقع به صورت یک مولکول گازی تزریق می‌شود و به سرعت به اکسیژن تبدیل می‌شود.

به طور کلی، استفاده از ازن در خالص ‌سازی آب باعث از بین بردن میکروارگانیسم‌ها و بهبود کیفیت آب می‌شود. با این حال، استفاده از ازن در فرآیند خالص ‌سازی آب به تجهیزات و فناوری‌های خاص نیاز دارد و نیاز به رعایت دستورالعمل‌ها و اصول ایمنی دارد.
اشعه ماوراء بنفش (UV) یک نوع اشعه elecترومغناطیسی است که دارای طول موج کوتاهتر از نور قابل رویت است. اشعه UV به سه دسته تقسیم می‌شود: UV-A، UV-B و UV-C، که هر کدام طول موج و خواص خاص خود را دارند.

در فرآیند خالص ‌سازی آب، اشعه UV-C (با طول موج کوتاهتر و بیشترین قدرت ضدعفونی) به عنوان یک روش غیرشیمیایی برای خالص ‌سازی آب مورد استفاده قرار می‌گیرد. ازن معمولاً در این روش به عنوان یک منبع اشعه UV-C استفاده می‌شود.

نقش اشعه UV-C در خالص ‌سازی آب

اشعه UV-C می‌تواند در خالص ‌سازی آب کمک‌کننده باشد به شرایط زیر:

• ضدعفونی‌کننده موثر

اشعه UV-C دارای خواص ضدعفونی‌کننده قوی است و می‌تواند باکتری‌ها، ویروس‌ها، قارچ‌ها و سایر میکروارگانیسم‌ها را از بین ببرد. با عبور آب از مجموعه اشعه UV-C، میکروارگانیسم‌ها در آب نابود می‌شوند.

• بدون ماندگاری و تغییر طعم و بو

استفاده از اشعه UV-C در خالص ‌سازی آب به معنای عدم استفاده از مواد شیمیایی است. بنابراین، آب تحت تأثیر اشعه UV-C قرار می‌گیرد، بدون افزودن هرگونه ماده شیمیایی. این روش همچنین منجر به عدم تغییر در طعم و بوی آب می‌شود.

• عملکرد سریع

فرآیند خالص ‌سازی آب با استفاده از اشعه UV-C نسبتاً سریع است. معمولاً، کافیست آب را از طریق یک واحد اشعه UV-C عبور داد تا ضدعفونی شود. این به معنای زمان کوتاه‌تری برای پردازش آب و تأمین آب خالص می‌باشد.

• ایمنی برای مصرف کننده

استفاده از اشعه UV-C در خالص‌ سازی آب به طور کلی ایمن و بدون عوارض جانبی برای مصرف کننده است. این روش به صورت فیزیکی عمل می‌کند و بدون افزودن مواد شیمیایی مضر به آب است.

به طور کلی، استفاده از اشعه UV-C به عنوان یک روش فیزیکی برای خالص ‌سازی آب می‌تواند به تصفیه آب از میکروارگانیسم‌ها کمک کند. با این حال، اشعه UV-C نمی‌تواند آلودگی‌های غیرزیستی مانند ذرات معلق را از آب حذف کند. بنابراین، در برخی از سیستم‌های تصفیه آب، اشعه UV-C به عنوان یک فرآیند مکمل به روش‌های دیگر استفاده می‌شود.

مزایای اشعه ماوراء بنفش (UV) در خالص سازی آب

ماوراء بنفش (UV) دارای مزایای زیادی است. در زیر، به برخی از مزایای این نوع اشعه اشاره می‌کنم:

• ضدعفونی‌کننده قوی

اشعه UV دارای خواص ضدعفونی‌کننده قوی است و می‌تواند باکتری‌ها، ویروس‌ها، قارچ‌ها و سایر میکروارگانیسم‌ها را از بین ببرد. آنها را با نفوذ به سلول‌های میکروبی، نابود می‌کند و رشد آنها را متوقف می‌کند.

• بدون استفاده از مواد شیمیایی

یکی از بزرگترین مزایای استفاده از اشعه UV این است که برای خالص ‌سازی آب یا سطوح دیگر، نیازی به استفاده از مواد شیمیایی قوی نیست. این به معنای کاهش استفاده از مواد شیمیایی مضر و حفظ کیفیت طبیعی آب می‌باشد.

• بدون تشکیل مواد جانبی مضر

استفاده از اشعه UV به عنوان روش خالص ‌سازی آب یا سطوح، هیچ مواد شیمیایی ماندگار یا مواد جانبی مضری تولید نمی‌کند. پس از تابش UV، هیچ ذرات ناخواسته و مضری در محیط باقی نمی‌ماند.

• عملکرد سریع و مؤثر

فرآیند خالص ‌سازی با استفاده از اشعه UV نسبتاً سریع است و نیازی به زمان برای تداوم اثر ندارد. به طور معمول، به محض تابیدن آب به اشعه UV، فرآیند ضدعفونی آغاز می‌شود و میکروارگانیسم‌ها در آب نابود می‌شوند.

• ایمنی و پایداری

استفاده از اشعه UV ایمن برای مصرف کننده است و به طور کلی برای محیط زیست کم‌اثر است. اشعه UV بر روی سطوح و آب تأثیر می‌گذارد و پس از اتمام فرآیند خالص ‌سازی، تمام خواص شیمیایی و طبیعی محیط را حفظ می‌کند.

استفاده از اشعه UV به عنوان یک روش غیرشیمیایی در خالص ‌سازی آب، هوا، سطوح و موارد دیگر در بسیاری از صنایع و کاربردها به دلیل مزایای فوق الذکر بسیار مرسوم است.