تصفیه خانه یا ایستگاه تصفیه آب یک ساختمان یا تاسیساتی است که آب آلوده را از ذرات جامد، مواد آلی، میکروب ها و آلودگی های دیگر پاکسازی می‌کند تا آب به میزان قابل قبولی برای استفاده در مصارف مختلف از جمله آشامیدن، بهداشتی، کشاورزی و صنعتی تبدیل شود.
مراحل تصفیه آب چندین مرحله‌ی مختلف را شامل می‌شود. اولین مرحله در تصفیه آب، ته‌نشینی است که در آن ذرات معلق در آب به وسیله‌ی فیلترهای خاصی جدا می‌شوند. در مرحله‌ی بعدی ، فرآیند ته‌جایی صورت می‌گیرد که در آن آلودگی‌های آلی و آلودگی‌های دیگر به وسیله‌ی فعال‌کربن حذف می‌شوند. سپس مرحله‌ی اصلی تصفیه آب که به عنوان تصفیه اصلی شناخته می‌شود، آغاز می‌شود. در این مرحله، آب به وسیله‌ی فیلترهای خاصی عبور می‌کند تا ذرات و آلودگی‌های بزرگتر حذف شود. در نهایت، مرحله‌ی ضدعفونی صورت می‌گیرد که در آن با استفاده از مواد ضدعفونی کننده، میکروب‌ها و باکتری‌ها از آب حذف می‌شوند.
عملکرد تصفیه خانه‌ها به کیفیت آب آلوده و نیازهای استفاده‌کنندگان بستگی دارد و از فرایندهای مختلفی نظیر ته نشینی، فیلتراسیون، ازتالایزه و دیگر فرآیندها استفاده می‌کند. این تصفیه‌ها به تأمین آب پاک و بهداشتی در مناطق مختلف کمک می‌کنند.
مراحل تصفیه آب در تصفیه خانه
تصفیه خانه ها از چندین واحد و فرایند مختلف تشکیل شده‌اند. این فرآیندها عموماً در یک ساختار بزرگ و چند طبقه قرار دارند که به عنوان “ساختمان تصفیه خانه” شناخته می‌شوند. برخی از اجزای تشکیل‌دهنده این تصفیه خانه‌ها عبارتند از:
1. ایستگاه پمپاژ: محلی که آب آلوده از مخازن جمع‌آوری می‌شود و به سایر واحدهای تصفیه خانه منتقل می‌شود.
2. ایستگاه ته‌نشینی: محلی که ذرات جامد و رسوبات آلوده از آب جدا می‌شوند.
3. ایستگاه فیلتراسیون: مکانی که آب تصفیه شده از ذرات ریز و مواد آلی تصفیه می‌شود.
4. ایستگاه دیگر تصفیه‌ها: شامل ازتالایزه (ازت‌زدایی)، کلرزنی و فرایندهای دیگر برای از بین بردن مواد آلوده می‌باشد.
5. سیستم‌های مدیریت فاضلاب: جهت تصفیه آب فاضلاب به منظور تخلیه به محیط زیست با کیفیت بهتر.
هدف این فرآیند ها، تبدیل آب آلوده به آب پاک و بهداشتی است که قابل استفاده در مصارف مختلف باشد.
مواد و دستگاه های ایستگاه ته نشینی تصفیه آب
در ایستگاه ته نشینی، از مواد و دستگاه‌های مختلف برای جداسازی ذرات جامد و رسوبات آلوده از آب استفاده می‌شود. این فرآیند به عنوان مرحله اولیه تصفیه آب عمل می‌کند و به تمیز کردن آب از ذرات بزرگتر استفاده می‌شود. در ایستگاه ته نشینی، از مواد و دستگاه‌های زیر استفاده می‌شود:
1. تنوره‌ها یا مخازن جمع‌آوری: جایی که آب آلوده وارد شده از منابع مختلف جمع‌آوری می‌شود تا در مراحل بعدی تصفیه‌خانه تجمع کند.
2. صفحات ته نشینی: ساختارهایی که باعث کاهش سرعت جریان آب می‌شوند و به ذرات سنگین‌تر اجازه می‌دهند تا به قاعده مخزن بیفتند.
3. پمپ‌های نخاله: برای پمپاژ نخاله‌ها به کمک جریان آب مورد استفاده قرار می‌گیرند.
4. سکوهای نخاله‌گیری: مکان‌هایی که نخاله‌ها جمع‌آوری می‌شوند و از آب جدا می‌شوند.
استفاده از این دستگاه‌ها و مواد در ایستگاه ته نشینی به کاهش آلودگی آب و ته نشینی ذرات جامد کمک می‌کند و مرحله اساسی در تصفیه آب است.
مواد و دستگاه های ایستگاه فیلتراسیون
در ایستگاه فیلتراسیون، از مواد و دستگاه‌های مختلف برای تصفیه آب از ذرات ریز و مواد آلی استفاده می‌شود. این مرحله از تصفیه آب به عنوان مرحله دوم عمل می‌کند و به تصفیه آب از ذرات ریز و مواد معلق استفاده می‌شود.
در ایستگاه فیلتراسیون، از مواد و دستگاه‌های زیر استفاده می‌شود:
1. تخلیه ازتالایزه: این فرایند ازت و آمونیاک موجود در آب را به کمک مواد شیمیایی یا میکروب‌ها حذف می‌کند.
2. مخازن فیلتراسیون: در این مخازن، آب تصفیه شده از ذرات معلق و مواد ریز جدا می‌شود. این مخازن ممکن است شامل لایه‌های مختلف مانند شن، ماسه و زغال‌های فعال باشند که ذرات معلق را به‌طور مؤثری از آب جدا می‌کنند.
3. دستگاه‌های فیلتراسیون: از فیلترهای مختلف، مانند فیلترهای ماسه، فیلترهای کاربن فعال و فیلترهای اسپنجی، برای تصفیه آب از ذرات ریز استفاده می‌شود.
4. سیستم‌های مدیریت کلرزنی: به منظور از بین بردن میکروب‌ها و ایجاد آب بهداشتی، از سیستم‌های کلرزنی استفاده می‌شود که می‌تواند شامل کلر معمولی یا دیگر ترکیبات آن باشد.
با استفاده از این مواد و دستگاه‌ها، ایستگاه فیلتراسیون مسئول تصفیه آب از ذرات ریز و مواد معلق است که مرحله مهمی در فرآیند تصفیه آب است.
مواد و دستگاه های ایستگاه تصفیه اصلی
در ایستگاه تصفیه اصلی، از مواد و دستگاه‌های مختلف برای تصفیه آب از آلودگی‌ها و ذرات مختلف استفاده می‌شود. این مرحله از تصفیه آب عموماً مرحله نهایی و کلیدی در فرآیند تصفیه آب است که به تصفیه آب به کیفیت قابل قبول برای مصارف مختلف، از جمله آشامیدن، بهداشتی، کشاورزی و صنعتی، می‌پردازد.
در ایستگاه تصفیه اصلی، از مواد و دستگاه‌های زیر استفاده می‌شود:
1. مخازن تخزیه و مخازن ته‌نشینی: آب جمع‌آوری شده از ایستگاه‌های قبلی در این مخازن ذخیره می‌شود و ذرات جامد و رسوبات از آب جدا می‌شوند.
2. دستگاه‌های فیلتراسیون: مانند فیلترهای مختلف، از جمله فیلترهای ماسه، کربن فعال، اسپنجی و ممبران، برای تصفیه آب از ذرات ریز و مواد آلی استفاده می‌شود.
3. سیستم‌های مدیریت کلرزنی: برای از بین بردن باکتری‌ها و میکروب‌ها از سیستم‌های کلرزنی استفاده می‌شود که می‌تواند شامل کلر معمولی یا دیگر ترکیبات کلر باشد.
4. سیستم‌های تصفیه آب معکوس (RO): این سیستم‌ها از طریق ممبران‌های نیمه‌نفوذپذیر، مواد معلق، املاح معلق و مواد دیگر را از آب جدا می‌کنند و آب را به کیفیت بالاتری می‌رسانند.
5. تصفیه نهایی: در این مرحله، آب به دقت بیشتری بررسی می‌شود و ممکن است از فرآیندهای دیگری نظیر تخلیه ازتالایزه و پردازش محیطی استفاده شود.
این مواد و دستگاه‌ها با همکاری و ترکیب‌های مختلف، آب را از ذرات معلق، مواد آلی، میکروب‌ها و آلودگی‌های دیگر پاکسازی می‌کنند و آب را به کیفیت مناسبی برای استفاده‌های مختلف تبدیل می‌کنند.
مراحل تصفیه آب
مراحل تصفیه آب در تصفیه خانه معمولاً شامل مراحل زیر هستند:
1. ته‌نشینی (تخلیه ازتالایزه): در این مرحله، آب آلوده از مخازن جمع‌آوری و سایر منابع وارد می‌شود و ذرات جامد و رسوبات آلوده از آب جدا می‌شوند. این مرحله به عنوان مرحله اولیه تصفیه آب عمل می‌کند.
2. فیلتراسیون: در این مرحله، ازت و آمونیاک موجود در آب با استفاده از مواد شیمیایی یا میکروب‌ها حذف می‌شوند. این مرحله به کاهش اجزای آلی آب کمک می‌کند.
3. فیلتراسیون: آب تصفیه شده از مرحله ته‌نشینی به فیلترها منتقل می‌شود تا از ذرات معلق و مواد ریز جدا شود. فیلترها ممکن است شامل فیلترهای ماسه، کربن فعال، اسپنجی و ممبران باشند.
4. کلرزنی: با هدف از بین بردن باکتری‌ها و میکروب‌ها، از سیستم‌های کلرزنی استفاده می‌شود. کلر معمولی یا دیگر ترکیبات کلر به عنوان ماده ضدعفونی‌کننده مورد استفاده قرار می‌گیرند.
5. سیستم‌های مدیریت فاضلاب: اگر تصفیه‌خانه فاضلاب را نیز شامل شود، از سیستم‌های مدیریت فاضلاب برای تصفیه آب فاضلاب و کاهش آلودگی‌ها استفاده می‌شود.
6. تصفیه نهایی: در این مرحله، آب به دقت بیشتری بررسی می‌شود و ممکن است از فرآیندهای دیگری نظیر تخلیه ازتالایزه و پردازش محیطی استفاده شود. این مرحله به اطمینان حاصل می‌کند که آب به کیفیت بالاتری رسیده و آماده استفاده در مصارف مختلف است.
مزایای مراحل تصفیه آب
ترتیب و مراحل ممکن است بر اساس نوع تصفیه‌خانه، منبع آب، و شرایط محیطی متفاوت باشند، اما این مراحل اصولی ترین فرآیندهای مورد استفاده در تصفیه آب هستند.
تصفیه خانه‌ها بسیاری از مزایای مهم برای جامعه و محیط زیست دارند. برخی از مزایای تصفیه خانه‌ها عبارتند از:
1. تأمین آب پاک و بهداشتی: تصفیه خانه‌ها با حذف ذرات جامد، مواد آلی، میکروب‌ها و آلودگی‌های دیگر از آب، تأمین آب بهداشتی و پاک برای استفاده در آشامیدن و مصارف مختلف از جمله بهداشتی، کشاورزی و صنعتی را ممکن می‌سازند.
2. کاهش بیماری‌ها: تصفیه آب موجب کاهش انتشار بیماری‌های مختلف ناشی از آب آلوده می‌شود، از جمله بیماری‌های تب فراز، کولرا، دیسنتری و سایر بیماری‌های واگیر که به واسطه آب آلوده و بهداشتی نامناسب منتقل می‌شوند.
3. محافظت از محیط زیست: تصفیه خانه‌ها با کاهش آلودگی‌های موجود در آب و اجرای فرآیندهای مدیریت فاضلاب، به حفظ محیط زیست و منابع آب کمک می‌کنند.
4. افزایش بهره‌وری کشاورزی و صنعت: تأمین آب کیفیتی بهتر، می‌تواند به افزایش بهره‌وری و کیفیت محصولات کشاورزی و صنعتی منجر شود.
5. کاهش هزینه‌های بهداشتی: استفاده از آب پاکتر، نیاز به درمان بیماری‌های آبزی بیشتری را کاهش می‌دهد و هزینه‌های بهداشتی جامعه را کاهش می‌دهد.
6. افزایش اعتماد عمومی: تصفیه خانه‌ها باعث افزایش اعتماد عمومی به کیفیت آب مصرفی می‌شود و مردم را از خطرات آب آلوده و بیماری‌های آبزی بیشتر آگاه می‌سازد.
استفاده از تصفیه خانه‌ها به عنوان یک راهکار موثر در بهبود کیفیت آب و حفظ بهداشت عمومی و محیط زیست ضروری است.
